Jezičke igre u govornom razvoju

“Prvi plač novorođenčeta i rani oblici gukanja isti su svuda u svetu, jer sva deca poseduju isti glasovni aparat i u stanju su da proizvedu iste zvukove, bez obzira da li se oni koriste u njegovom maternjem jeziku. U početku (krajem prvog meseca) dete operiše sa 30, a oko trećeg i četvrtog meseca sa 120 različitih glasova. Ti glasovi samo delimično liče na artikulisane glasove nekog jezika, i mnogi od njih će postepeno nestajati (oni koji se ne čuju u govoru sredine), a tokom sedam narednih godina dete će savladati izgovor svih glasova maternjeg jezika ili jezika sredine u kojoj živi.” – S. Jovanović, Jezičke igre

Govor je sredstvo komunikacije među ljudima. Govor je samo jedan oblik jezika u kome se upotrebljavaju artikulisani zvuci i reči da bi se saopštile misli i osećanja.

Za normalan govorni razvoj potreban je niz organskih, psihičkih i socijalnih činilaca. Organski preduslovi za razvoj govora su: formiran govorni aparat, dobar sluh, morfološko i funkcionalno sazrevanje moždane kore. Kao najvažnije psihičke faktore, koji su direktno povezani sa razvojem govora, istraživači navode: razvijenost opažanja, predstava, učenja, mišljenja i sposobnosti koje su u uzajamnoj vezi sa govorom i emocionalna stabilnost. Kao najvažniji socijalni činioci izdvajaju se: socijalni govorni uzor koji je blizak detetu i stimuliše imitaciju, govorna kulturna sredina, ukupna aktivnost deteta i njegovo doživljavanje.

Veliki udeo u razvoju govora pored porodice ima i šire okruženje u kome dete boravi, a najčešće je to vrtić. Dečiji govor na ranom uzrastu je situacioni, nekad razumljiv izvan date situacije i ima relativno malu ulogu u regulisanju dečijih aktivnosti. On je uslovljen ne samo nedovoljno razvijenom govoru već i malom iskustvu koje dete ima u komunikaciju.
Iz tog razloga uloga vaspitača jeste bitna u razvoju govora (pored uloge porodice), te je bitno da se organizuju aktivnosti koje podržavaju jezički razvoj, a to je za uzrast do 7 godina najbolje raditi kroz igru.

Priručnik “Jezičke igre u govornom razvoju” je novo izdanje Kreativnog centra i nudi posršku upravo u izvođenju ovih aktivnosti, namenjen je svima onima koji se bave razvojem govora predškolske dece, a najpre vaspitačima i studentima – budućim vaspitačima. Ovaj priručnik mogu koristiti logopedi, ali i roditelji koji kod kuće stimulišu govorno-jezički razvoj dece.

U knjizi su predstavljene različite fonološke, morfološke i sintaksičke jezičke igre, kao i igre ritma i rime. Osim jezičkih igara, u fokusu pažnje su i kratke književne forme koje svojim jezičko-stilskim odlikama pogoduju radu s decom predškolskog uzrasta. Na kraju priručnika dati su primeri planiranih situacija učenja za različite uzraste.

Jezičke igre jesu poseban oblik razvoja govora koji se može organizovati kroz vođenu ili proširenu igru. U proširenoj igri prate se interesovanja deteta, odnosno odrasla osoba je tu da se igri pridruži i da je nadopunjuje, dok se za vođenu igru vaspitač priprema unapred koristeći različite materijale i alate kako bi se probudilo detetovo interesovanje i pojačala motivacija za učešće.

Ono što se meni dopalo u ovom priručniku jeste što se nude konkretni primeri koji se mogu spovesti u grupi, uz poštovanje principa jednostavnosti i prilagođenosti uzrastu. Pa tako već na početku se može videti tabelarni prikaz jezičkih igara koje se mogu sprovoditi u različitim vrtićkim grupama.

Značaj igre se sve glasnije čuje, a nova izdanja priručnika za osobe koje rade sa decom su tu da taj glas pojačaju. Mogućnost primene u praksi jeste ono što je bitno kod bilo kog priručnika, a ovaj sadrži obilje primera koji se može primeniti u grupi.

Za kraj delim sa vama link Vebinara u organizaciji Kreativnog centra gde je i detaljnije predstavljen ovaj priručnik.